Τις τελευταίες μέρες έχει ανοίξει ως ζήτημα στην πόλη μας η διάσωση του διατηρητέου Κεφαλληνού, που βρίσκεται στη Δουκ. Πλακεντίας - Θησέως - Αγίας Παρασκευής.
Συμπολίτες μας ανέδειξαν τις καταστροφές που προκλήθηκαν από την εγκατάλειψη του διατηρητέου κτηρίου. Και μόνο το γεγονός αυτό αρκεί για να μας γεμίζει αισιοδοξία για την στάση των συμπολιτών μας απέναντι στην πολιτιστική κληρονομιά της πόλης μας.
Κρίσιμο ζήτημα είναι η ενεργητική υπεράσπιση από τους ίδιους τους πολίτες της πολιτιστικής κληρονομιάς της πόλης μας. Το παράδειγμα του Δουζένη οφείλει να είναι μάθημα για όλους μας. Η επιλογή του ιδιοκτήτη να γκρεμίσει μέσα σε μια ημέρα ένα διατηρητέο κτήριο αναδεικνύει ότι οι τυχόν «ενδιαφερόμενοι» δεν διστάζουν μπροστά σε τίποτα όταν είναι να «αξιοποιήσουν την περιουσία τους». Η συγκρότηση Επιτροπής Αγώνα, που αποφασίστηκε στη συγκέντρωση της Κυριακής (17/2/2019), μπορεί να διασφαλίσει ότι δεν θα βρεθούμε ενώπιον δυσμενών τετελεσμένων.
Θεωρούμε ότι η συζήτηση πρέπει να γίνει σε μια πραγματική βάση, δηλαδή πάνω στο υπάρχον νομικό πλαίσιο και το πώς αυτό μπορεί να αξιοποιηθεί για να διασωθεί το διατηρητέο Κεφαλληνού. Το επείγον ζήτημα είναι μην καταρρεύσει το διατηρητέο. Το διατηρητέο για να απαλλοτριωθεί πρέπει να υπάρχει και να στέκει όρθιο. Στην βάση αυτών, μερικά δεδομένα:
Το κτήριο κρίθηκε διατηρητέο με απόφαση του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. το 1999 (τις αρμοδιότητές του σήμερα- ως προς το ζήτημα των διατηρητέων- έχει αναλάβει το Υπουργείο Ενέργειας).
Νομική βάση της κήρυξής του ως διατηρητέου είναι ο Γενικός Οικοδομικός Κανονισμός του 1985 (και οι διατάξεις που τον τροποποίησαν το 1988).
Διάδοχη νομοθεσία είναι ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός (Νόμος 4067/2012).
Εκεί (άρθρο 6, παρ. 6γ) γίνεται παραπομπή στον νόμο 1337/1983 (άρθρο 6, παρ. 4), όπου ορίζεται ρητά ότι «Οι ιδιοκτήτες ή νομείς των κτιρίων της παρ. 6 οφείλουν να διατηρούν τα αρχιτεκτονικά, καλλιτεχνικά και στατικά στοιχεία αυτών και σε οποιαδήποτε περίπτωση καταστροφής τους να τα ανακατασκευάζουν σύμφωνα με τις υποδείξεις της αρμόδιας Επιτροπής Ενάσκησης Αρχιτεκτονικού Ελέγχου, έστω και αν η καταστροφή οφείλεται σε ανώτερη βία. Αν οι ιδιοκτήτες ή νομείς παραλείπουν την υποχρέωσή τους αυτή, μπορεί να επεμβαίνει το δημόσιο ή ο οικείος Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης και να εκτελεί τις εργασίες καταλογίζοντας τη σχετική δαπάνη σε βάρος των υποχρέων. Αυτοί που με όποιο τρόπο κατέχουν τα ακίνητα έχουν την υποχρέωση να δέχονται τις πιο πάνω παρεμβάσεις. Μπορεί το σύνολο ή μέρος της δαπάνης επισκευών ή ανακατασκευών να αναληφθεί από το Δημόσιο ή τον οικείο Ο.Τ.Α., αν οι υπόχρεοι βρίσκονται σε αδυναμία να αντιμετωπίσουν τις δαπάνες αυτές σε σχέση με την απόδοση από την εκμετάλλευση του κτιρίου και αν ταυτόχρονα η βλάβη δεν έγινε από σκόπιμη ενέργειά τους, σύμφωνα με όσα ορίζονται με Π.Δ/γμα που εκδίδεται με πρόταση του Υπουργού Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος. Με όμοια Π.Δ/τα μπορεί να ρυθμιστούν οι διαδικασίες για την εφαρμογή της παραγράφου αυτής, τα αρμόδια για κάθε περίπτωση όργανα, οι διοικητικές κυρώσεις για πράξεις ή παραλείψεις που αντιβαίνουν στις πιο πάνω διατάξεις και κάθε σχετική ή συμπληρωματική λεπτομέρεια.
Οι διατάξεις του συγκεκριμένου άρθρου εξειδικεύονται από το Προεδρικό Διάταγμα «Διατήρηση, επισκευή ή ανακατασκευή αρχιτεκτονικών, καλλιτεχνικών και στατικών κτηρίων διατηρητέων κτηρίων» (ΦΕΚ 317Δ’, 28/4/1988). Εκεί ορίζεται ότι
Σε περίπτωση καταστροφής ή αλλοίωσης διατηρητέου κτηρίου (που δεν βρίσκεται κατά πλήρη κυριότητα στο Δημόσιο ή σε ΝΠΔΔ) ο δήμος μπορεί να θέσει «εύλογη προθεσμία στον υπόχρεο για την έναρξη και λήξη των εργασιών για την ανακατασκευή τους».
Οι εργασίες αυτές γίνονται σύμφωνα με τις υποδείξεις της Επιτροπής Πολεοδομικού και Αρχιτεκτονικού Ελέγχου (σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 7 παρ. 1.α και 1.β ν. 4495/2017 τις αρμοδιότητες της Επιτροπής αυτής, αναλαμβάνει το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής)
Αν ο ιδιώτης δεν προβεί στις απαραίτητες ενέργειες, ο Δήμος μπορεί να του επιβάλλει χρηματικό πρόστιμο.
Σε περίπτωση που παρέλθουν άπρακτες και νέες προθεσμίες (που τίθενται προαιρετικά) τότε «το Δημόσιο, ο δήμος ή η κοινότητα μπορούν να αναλάβουν την εκτέλεση των εργασιών που απαιτούνται, καταλογίζοντας όλο ή μέρος της σχετικής δαπάνης σε βάρος των υπόχρεων».
Σε περίπτωση που η δαπάνη επισκευής υπερβαίνει ορισμένα εύλογα όριο ή ο ιδιοκτήτης δεν μπορεί να πραγματοποιήσει επαρκή εισοδήματα από την εκμετάλλευση του κτηρίου ή υπάρχει διαφωνία ανάμεσα σε συνιδιοκτήτες ή συγκύριους, τότε «υποχρεούται το Δημόσιο ή ο οικείος ΟΤΑ να αναλάβει το σύνολο ή μέρος της δαπάνης». Οι δαπάνες αυτές «προϋπολογίζονται από την οικεία πολεοδομική υπηρεσία».
Όσο για τις απαραίτητες πιστώσεις απλά να υπενθυμίσουμε ότι η παρούσα διοίκηση έχει προϋπολογίσει 430.000 ευρώ, ως αποθεματικό για το 2019. Πέραν αυτού διαθέτει χρηματικό υπόλοιπο 17,1 δις ευρώ.
Αυτά είναι κάποια πρώτα στοιχεία που μπορούν να βοηθήσουν στην διάσωση του διατηρητέου Κεφαλληνού. Στην συνάντηση στις 19/2, έπειτα από πρόσκληση του Δημάρχου προς τις παρατάξεις, βρεθήκαμε ενώπιον μιας δυσάρεστης έκπληξης: η συζήτηση κινήθηκε με άξονα την απαλλοτρίωση και το ποίος είναι ο καλύτερος δρόμος για να επιτευχθεί. Οι παρευρισκόμενοι επικεφαλής των παρατάξεων και ο Δήμαρχος θεωρούσαν δεδομένο ότι μέχρι την απαλλοτρίωση δεν υπάρχει καμία δυνατότητα παρέμβασης.
Μας προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι ένας Δήμαρχος (με ολόκληρο τον διοικητικό μηχανισμό από πίσω του), ένας πρώην Δήμαρχος και έμπειροι δημοτικοί σύμβουλοι αγνοούν τις δυνατότητες παρέμβασης του Δήμου. Δεν θεωρούμε ότι έχουμε περισσότερες γνώσεις. Παρ’ όλα αυτά η νομοθεσία είναι προσβάσιμη σε όλους και το μόνο που χρειάζεται είναι να αφιερώσει κανείς λίγο από τον χρόνο ή (όσον αφορά την δημοτική αρχή) να κινητοποιήσει έγκαιρα το προσωπικό προς την εξεύρεση λύσεων και όχι να θεωρεί εαυτόν φωτεινό παντογνώστη. Αρέσει, δεν αρέσει σε μερικούς, το προσωπικό των δημόσιων υπηρεσιών έχει συσσωρευμένη εμπειρία και γνώση και το μόνο που χρειάζεται είναι τον προσανατολισμό (πολιτικό και διοικητικό) από την πολιτική ηγεσία.
Για εμάς, είναι αυτονόητο ότι η Δημοτική Αρχή οφείλει να ξεκινήσει άμεσα τις αναγκαίες ενέργειες ώστε να προλάβουμε την δημιουργία τετελεσμένων. Υπάρχουν προθεσμίες που πρέπει να τρέξουν, διαβήματα που πρέπει να γίνουν, υπάρχουν διοικητικές διαδικασίες και εμπλεκόμενες υπηρεσίες πέραν του Δήμου, που πρέπει να κινητοποιηθούν. Όλα αυτά πρέπει να ξεκινήσουν ΧΘΕΣ.
Το αμέσως επόμενο βήμα είναι η προώθηση της απαλλοτρίωσης του διατηρητέου και η αξιοποίηση του.
Αλλά επειδή δεν μας αρέσει να μιλάμε στον αέρα, θα επανέλθουμε με ολοκληρωμένες και τεκμηριωμένες προτάσεις για το ζήτημα. Εξάλλου στο Δημοτικό Συμβούλιο της Τετάρτης 20/2, θα γίνει πλέον ανοιχτά η συζήτηση για το μείζον αυτό θέμα.
Χαλάνδρι ΕνΑντιΑ
Πρωτοβουλία Πολιτών